In Nederland en in het buitenland helpt de marine bij crisisbeheersingsoperaties, humanitaire hulpoperaties en rampen. Het krijgsmachtdeel kan zelfstandig operaties uitvoeren. Optreden kan ook samen met de landmacht, luchtmacht, marechaussee en met buitenlandse bondgenoten.

Door scheepvaartroutes en knooppunten op zee te beveiligen is ongehinderde handel en veilig transport mogelijk. De marine bestrijdt bijvoorbeeld drugstransporten, piraterij, mensensmokkel, wapensmokkel en terreur. Marineschepen varen daarvoor patrouilles, leggen blokkades en voeren boardingoperaties uit.

De onderzeeboten beveiligen wereldwijd zeegebieden en verzamelen inlichtingen. Dichter bij huis ruimt de marine explosieven op zee en in havens. Ook redt ze drenkelingen en controleert de kustwateren.